«Мен екі сұрақ қойғым келеді. Бірінші сұрақ «Самрук-Қазына» өкіліне арналған.
«Qazaq Air» әуе компаниясы «Самрук-Қазына» тарапынан құрылды. Сол уақытта оның иелігінде 5 ұшақ болған, алайда қор алдында үлкен қарыздар жиналды. Оны вьетнамдық компанияға сату жоспарланған, ұшақ паркін қалпына келтіру және толықтыру көзделген. Қазір мәміле қандай кезеңде, және осы әуе компаниясының болашағы қандай?»
Екінші сұрақ шетелдік рұқсат бланктерін беру туралы, яғни, халық арасында белгілі рұқсаттар. Бақылаушы органдар тексеру барысында уәкілетті комитеттің рұқсаттың пайдаланылғаны туралы жалған мәліметтер енгізгенін анықтады. Нәтижесінде, көлеңкелі нарықта Telegram-каналдары арқылы бұл рұқсаттар 1600 евро немесе доллар бағасына сатылады.
Сұрақ: сыбайлас жемқорлық тәуекелдерімен қалай күресуге болады? Нақты жазаланған адамдар бар ма? Және осы салада не жоспарлануда?», — деп сұрады Мәжіліс депутаты.
Рұқсат бланктері
Министр Марат Карабаев сұраққа жауап беріп, қазіргі уақытта рұқсат бланктерін беру механизмі ішінара монополияланғанын мәлімдеді.
«Негізгі проблема — бланк тарихи принцип бойынша берілді. Егер компания А биыл 100 бірлік алса, келесі жылы дәл осы компанияға сонша берілді. Жаңа ойыншыларға нарықта ештеңе қалмады.
Сонымен қатар, бланк толығымен бос берілді, жүргізушінің аты-жөні, көлік нөмірі немесе компанияның атауы көрсетілмеді.
Енді бәрі өзгерді. Әр бланк нақты көлік нөмірі мен компания атауына байланатын болады, бұл сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін толығымен жояды.
1 қаңтардан бастап жаңа механизм жұмыс істей бастайды: бірінші — бланк нақты деректермен беріледі. Екінші — егер ол бір ай ішінде пайдаланылмаса, айыппұл санкциялары қолданылады. Бұрын бланкты 6 айға дейін қолдануға болатын.
Сонымен қатар, Өзбекстанмен және Қытаймен электронды бланктерді беру енгізілді. Көлік 3–30 минут ішінде рұсат алады, адам факторы мен сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін толығымен жояды», — деді министр.
Qazaq Air
«Самрук-Қазына» өкілі Елжас Отыншиев сұраққа былай жауап берді:
«Вьетнамдық инвестор Savico-мен мәміле туралы хабарлағым келеді. Бүгінгі күні мәміле шарттары бойынша негізгі келіссөздер аяқталды.
2023 жылдың 20 желтоқсанында Мемлекеттік комиссия экономиканы модернизациялау бойынша мәміленің негізгі шарттарын мақұлдады. Жылдың соңына дейін «Самрук-Қазына» және үкімет тарапынан оң шешім күтілуде.
Инвесторға екі негізгі талап қойылды: бірінші — 2044 жылдың соңына дейін 38,4 миллиард теңге көлеміндегі қарызды өтеуді қамтамасыз ету. Екінші — 5 жыл ішінде Boeing немесе Airbus өндірісінен 20 әуе кемесін сатып алу, мерзімді 2 жылға ұзарту мүмкіндігімен.
Осы талаптарды орындау үшін Savico кепілдік беруге дайын.
Біз бұл мәміленің Қазақстанның азаматтық авиациясының дамуына және логистика, туризм мен сауда сияқты салаларға оң әсер ететініне сенімдіміз, қосымша, соның ішінде халықаралық рейстерді іске қосу арқасында», — деді ол.