Балалар қалай дүниеге келеді: балаға секс туралы қашан және қалай дұрыс сөйлесу керек?

Балалар секс туралы сұрақтар қойған кезде, кейбір ата-аналар «Өсесің, білесің» деп жауап беріп, немесе қырыққабат пен аист туралы аңыздар айтатындары бар. Психологтар мұндай көзқарасқа қарсы. Баланың басқа ақпарат көздерін табуы міндетті, бірақ оның қаншалықты дұрыс болатыны белгісіз.

Көптеген адамдар балалармен секс туралы әңгімені бастау керек пе, әлде олар өздері сұрағанша күткен дұрыс па, деп күмәнданады. Егер балалармен осы тақырыпта сөйлесуге шешім қабылдаса, қашан бастау керектігін білмейді. Сарапшылар балалардан сұрақтар күтпей-ақ, әңгімені бастауға дайын болуды ұсынады, деп түсіндіреді NUR.KZ-ке эксклюзивті пікірінде практикалық психолог, коуч және ата-аналарға консультант, «Жаңа Уақыт Анасы» YouTube арнасының авторы Анастасия Гольдак:

Көптеген балалар тікелей сұрамайды, себебі тақырыпқа қалай жақындау керектігін білмейді, дейді психиатр, психолог және сексолог, ClinicSpots психикалық денсаулық сарапшысы Кетан Пармар:

Әңгіме бастай отырып, сіз бұл тақырыптың қауіпсіз және қалыпты екенін көрсетесіз, деп атап өтті Fullmind академиялық директоры, Progressive School негізін қалаушы, «Білім алу күтуді білмейді» подкастының жүргізушісі педагог Хейли Спира-Бауэр.

Әңгіме бастау үшін ерте жастан бастаңыз, мысалы, ұлдар мен қыздардың айырмашылықтарын түсіндіріп, баланың қызығушылығы мен жетілуіне байланысты тақырыпты біртіндеп дамытыңыз, деп ұсынады психолог Анастасия Гольдак:

Баланы сізге қандай да бір сұрақтармен, тіпті олар қарапайым болып көрінсе де, хабарласуға ынталандырыңыз, деп кеңес береді педагог Хейли Спира-Бауэр. Ересек балаға өз ойлары мен сұрақтарын жазып отыру үшін күнделік алып жүруді ұсынып, кейін оларды бірге талқылауға болады.

Дегенмен, егер үлкендер осы мәселелерде ұят немесе ыңғайсыздық сезінсе, бұл балаға міндетті түрде беріледі, олар сөйлесуді қаншалықты ашық және дұрыс жүргізуге тырысса да, деп ескертеді Анастасия Гольдак:

Мұның алдын алу үшін, әңгімені бастамас бұрын, ақпаратты дайындап қана қоймай, секс пен жыныстық қатынасқа қатысты өз нанымдарыңыз бен эмоцияларыңызды да өңдеу маңызды.

Баладан «Ол қайдан пайда болды?» деген сұрақты күтетін болыңыз. Одан ұялмау немесе қорқу қажет емес. Керісінше, бала дәл осы сұрақпен сізге келгеніне қуану керек. Бұл онымен сенімді қарым-қатынас орнатудың қосымша мүмкіндігі, оған кез келген сұрақ бойынша ақпарат алуға болатынын түсіндіру. Әрине, сіз оның сұрағанына қызығушылығын қанағаттандыруыңыз керек.

Балалар қайдан пайда болады? Егер бұл сұрақты 3–5 жастағы бала қойса, ғылым магистрі, дипломды әлеуметтік жұмыс маманы, этика бойынша сертификатталған консультант, The Last Resort Recovery Center травматология және отбасылық әл-ауқат бөлімінің директоры Бриана Сефчик қарапайым жауап беруді ұсынады, артық ақпаратпен жүктемей: «Балалар ананың ішіндегі қарында өседі».

Ата-аналар жиі жіберетін қателіктердің бірі – қарапайым баланың сұрағына жауап ретінде артық ақпарат беру, дейді психолог Анастасия Гольдак:

Дегенмен, басқа сәтте бала «Балалар жатырда қалай пайда болады?» деген сұрақ қоюы мүмкін. Мұнда да алға асығып кетпей, кезең-кезеңімен түсіндіру маңызды: «Балалар, егер еркек клеткасы (сперматозоид) әйел клеткасымен (яйцеклеткамен) кездессе, пайда болады». Егер бала қызығушылық танытса, тақырыпты біртіндеп дамытуға болады, бірақ ақпаратты мәжбүрлеу қажет емес, деп түсіндіреді Анастасия Гольдак.

Сіз балаға жалған айтуға тиіс емессіз. Олардың сұрақтарына табиғи және сабырлы түрде шынайы жауап беру маңызды, бұл мәселені үлкен проблемаға айналдырмау және одан ұялу, деп ескертеді лицензияланған сексолог және жұп терапевті, шведтік Passionerad медиа қызметкері Софи Роос:

Балаларға секс дегеннің не екенін қалай дұрыс түсіндіруге болады? Егер бала бұл сұрақты қойса, жауап сіздің балаңыздың жасына байланысты болады. Нақты жауап беру үшін, алдымен баладан осы туралы не білетінін сұраңыз, содан кейін түсіндіруіңізді осы негізде құрастырыңыз.

3–5 жастағы балаға бұл ата-аналардың бір-біріне сүйіспеншілікпен, құшақтасып, сүйісіп жатқанын түсіндіріңіз. Олардың сүйіспеншілігі нәтижесінде балалар дүниеге келеді. Егер бұл сіздің уже қыздар мен ұлдардың анатомиясымен танысқан ересек балаңыз болса, онда секс нәтижесінде балалар қалай пайда болатынын түсіндіре аласыз, деп кеңес береді Софи Роос: әкесі өзінің пенисін ананың влагалищесіне енгізеді және сперма шығарады, ол әйелдің яйцеклеткасына жүзіп барып, оны ұрықтандырады.

Түсіндіру кезінде дене бөліктерінің дұрыс терминдерін пайдаланыңыз, мысалы, «пенис», «влагалище». Балалар сізден сенімді және нақты ақпарат алуы керек, деп атап өтті сарапшы Кетан Пармар.

Кейбір ата-аналар балаларын дүниеге келу және секс тақырыбымен таныстыру үшін кітаптарды пайдаланады. Кітап әңгімені бастау үшін тамаша құрал болуы мүмкін, бірақ ол ата-аналармен тікелей диалогты алмастыра алмайды, деп ескертеді Анастасия Гольдак.

Ата-аналардың балалармен адал және ашық қарым-қатынасы, секс тақырыбын түсіндіру, оларға дұрыс қарым-қатынас жасауға көмектесіп, ықтимал қауіптер туралы ескертеді. Сарапшылардың кеңестері ата-аналарға балалармен секс туралы сөйлесуде қателіктерді болдырмауға көмектеседі.